DIROFILARIOZA

Nie, to nie jest zaklęcie iście z Harrego Pottera, ale groźna choroba dla ludzi i zwierząt przenoszona przez komary! 

Dirofilarioza to pasożytnicza choroba wywoływana przez nicienie z rodzaju Dirofilaria. Najczęściej występuje u psów, ale dotyczyć może także innych przedstawicieli mięsożernych m.in. kotów, wilków czy lisów. W Europie rozróżniamy , tzw. dirofilariozę sercową (Dirofilaria immitis) oraz dirofilariozę podskórną (Dirofilaria repens). Dorosłe pasożyty to kremowe lub białe, nitkowate robaki, w zależności od gatunku i płci, o długości od 5 do 30 cm. Postaci larwalne tego pasożyta to tzw. mikrofilarie – są tak niewielkie, że krążą w krwioobiegu zarażonych zwierząt.

Czy dirofilarioza występuje w Polsce?

Tak. Przede wszystkim spotykana jest postać podskórna. W Polsce pierwszy przypadek tej choroby stwierdzono u psa w 2009 r. Aktualnie przyjmuje się, że występuje ona na terenie całego kraju, z największym jej nasileniem w województwach centralnych i wschodnich. Najpoważniejsza sytuacja jest w okolicach Warszawy i Radomia, gdzie przypadki dirofilariozy mogą dotyczyć od 25 do ponad 50% populacji psów.

W Polsce odnotowano także pojedyncze przypadki inwazji drugiego, bardziej patogennego gatunku Dirofilaria immitis,tzw. robaka sercowego. Na szczęście pasożyt ten preferuje cieplejszy klimat, dlatego w Europie występuje głównie w południowej części kontynentu. Natomiast szczególnie narażone są zwierzęta podróżujące wraz z właścicielami do tych krajów. 

Jak dochodzi do zarażenia?

Choroba przenoszona jest przez różne gatunki komarów. Do zarażenia dochodzi poprzez ugryzienie komara, w którego ciele pasożyt osiąga tzw. formę inwazyjną.

Jakie są objawy zarażenia?

U psów dirofilarioza podskórna w większości przypadków przebiega bezobjawowo, a zarażenie stwierdzane jest przy okazji rutynowych wizyt w gabinecie lekarza weterynarii lub zabiegów chirurgicznych. Nicienie Dirofilaria repens lokalizują się najczęściej pod skórą w różnych częściach ciała (głównie w tylnych partiach), tworzą często niebolesne, związane ze skórą guzy o średnicy  około 2 cm. Obecność mikrofilarii oraz reakcja układu odpornościowego u części psów odpowiadają za lokalne lub wieloogniskowe zapalenie skóry, którym towarzyszy: świąd, rumień, grudki, łysienie, stwardnienie skóry. W przypadku nietypowej lokalizacji pasożyta np. w worku spojówkowym, w mosznie, w jamie otrzewnej lub na narządach wewnętrznych obraz kliniczny może odbiegać od wyżej opisanego. Nicienie Dirofilaria immitis pierwotnie zasiedlają tętnice płucne psów , a przy dużej inwazji może pojawiać się także w prawej komorze serca – najczęstszymi objawami są gorączka i kaszel, duszność wydechowa, niewydolność serca. Na rynku dostępne są testy płytkowe wykonywane z krwi, które umożliwiają wykrywanie antygenów Dirofilaria immitis. 

Jak można sprawdzić czy pies choruje na Dirofilariozę podskórną?

W kierunku dirofilariozy podskórnej badane powinny być wszystkie psy z widocznymi lub wyczuwalnymi guzami skóry lub innymi objawami dermatologicznymi. Badanie przeprowadzić można u lekarza weterynarii. Brak jest obecnie komercyjnych testów diagnostycznych pozwalających na szybkie i bezinwazyjne wykrycie zarażenia. Chorobę zdiagnozować można poprzez stwierdzenie dorosłych postaci pasożyta przy chirurgicznym usunięciu zmian, w badaniu histopatologicznym lub ultrasonograficznym. Mikroskopowe badanie krwi daje możliwość wykrycia mikrofilarii. Należy jednak pamiętać, że badanie to może dać wynik fałszywie ujemny, ponieważ w wielu przypadkach w trakcie zarażenia psów nie stwierdza się mikrofilarii w krwi.

Jak leczy się dirofilariozę podskórną?

Postępowanie lecznicze w przypadku wykrycia Dirofilarii repens polega głównie na chirurgicznym usunięciu dorosłych pasożytów oraz na stosowaniu preparatów przeciwpasożytniczych, zawierających moksydektynę lub oksym milbemycyny. Preparaty te zwalczają zarówno postaci dorosłe, jak również ograniczają liczbę mikrofilarii krążących we krwi, zapobiegają również rozprzestrzenianiu się choroby.

Czy można zapobiegać zarażeniu?

Najlepszym sposobem jest stosowanie preparatów odstraszających komary np. Advantix oraz zabijających postaci larwalne pasożyta zawierające moskydektynę lub oksym milbemycyny.

Czy istnieje ryzyko zarażenia się ludzi?

Tak! Człowiek może zarazić się D. repens podobnie jak psy, przez ugryzienie komara.  Pasożyt u ludzi rozwija się trudniej niż u psów,ale może osiągnąć postać dojrzałą,która podobnie jak u psów często lokalizuje się w tkance podskórnej. Zmiany obserwowane są głównie na głowie, podspojówkowo ale także na innych częściach ciała, w tym na narządach płciowych lub błonach surowiczych narządów wewnętrznych.