Ropomacicze u Psów i Kotów: Kluczowe Informacje

Ropomacicze to nagromadzenie ropy w macicy, związane ze zmianami w jajnikach i układzie ogólnoustrojowym. Jest to patologia fazy diestrus cyklu jajnikowego. W tym okresie ciałko żółte aktywnie wydziela progesteron, co prowadzi do zwiększonej sekrecji gruczołów macicznych, hamuje skurcze mięśnia macicy oraz utrzymuje zamkniętą szyjkę macicy.

Powtarzające się diestry u niekastrowanych suk narażają macicę na wielokrotne epizody wzrostu stężenia progesteronu. Z tego powodu z biegiem lat rośnie ryzyko rozwoju hiperplazji torbielowatej endometrium i w konsekwencji ropomacicza. Ropomacicze jest końcowym etapem złożonego zespołu hiperplazji torbielowatej-endometritis-ropomacicza.

Stadia Hiperplazji Endometrium

1. Stadium I: Hiperplazja endometrium występuje u średnio zaawansowanych wiekiem psów i nie jest związana z cyklem jajnikowym. Endometrium jest zgrubiałe i pokryte licznymi przezroczystymi torbielami o cienkich ściankach.
2. Stadium II i III: Zmiany maciczne występują w fazie diestrus, kiedy stężenie progesteronu jest najwyższe, a szyjka macicy jest rozluźniona. W stadium II w ścianie macicy występuje rozproszony naciek plazmocytów, wraz z hiperplazją torbielowatą endometrium. Stadium III charakteryzuje się ostrym zapaleniem endometrium oprócz hiperplazji torbielowatej. Suki z klinicznymi objawami ropomacicza mają zazwyczaj zmiany maciczne typu III.
3. Stadium IV: Przewlekłe zapalenie błony śluzowej macicy, szyjka macicy może być otwarta lub zamknięta.

Ropomacicze u Kotów

Ropomacicze może wystąpić również u kotów. Zmiany w macicy często pojawiają się jako ogniskowe polipowate rozrosty. W przypadku kotów torbiele są przemiennie z normalnym endometrium. Cysty większych rozmiarów mogą być połączone z macicą cienkimi szypułkami. Cysty zazwyczaj są bezobjawowe, chyba że dojdzie do skrętu i krwotoku.

Koty nie owulują spontanicznie, więc choroba zależna od progesteronu, jak ropomacicze, jest bardziej prawdopodobna po nieudanym kryciu. Jednak ropomacicze może wystąpić również u kotów, które nie były kryte. Może to być spowodowane wystarczającą stymulacją do wywołania owulacji i produkcji ciałka żółtego. Ropomacicze u kotów rzadko występuje od września do grudnia, gdyż jest to zazwyczaj okres anestrus. Progesteron sprawia, że macica jest bardziej podatna na infekcje, prawdopodobnie z powodu zahamowania odpowiedzi leukocytarnej i silnego wiązania antygenów Escherichia coli z macicą na początku fazy diestrus.

Objawy Kliniczne i Diagnostyka

Ropomacicze to choroba wieloukładowa. Objawy mogą obejmować leukocytozę, anemię, hipoalbuminemię, hiperglobulinemię, podwyższone poziomy fosfatazy alkalicznej, hiperazotemię i kwasicę. Leukocytoza i hiperglobulinemia są związane z zapaleniem macicy. Hipoalbuminemia może być spowodowana utratą białka z moczem, zmniejszoną produkcją wątrobową, zmniejszoną podażą białka i utratą w macicy. Anemia nieregeneracyjna wiąże się z diapedesą erytrocytów do światła macicy i toksycznym zahamowaniem erytropoezy.

Niektóre psy z ropomaciczem mogą wykazywać zasadowicę oddechową, ale kwasica metaboliczna jest najważniejszym zaburzeniem równowagi kwasowo-zasadowej związanym z tą chorobą. Psy z ciężką kwasicą są często hipowolemiczne i septyczne.

Diagnostyka obejmuje wywiad, badanie kliniczne oraz wyniki badań biochemicznych. Podejrzenie ropomacicza powinno się pojawić u wszystkich chorych suk i kotek w fazie diestrus. Zwykle występuje wydzielina z pochwy, chyba że szyjka macicy jest zamknięta. Ropomacicze może wystąpić w każdym wieku po pierwszym cieczce, najczęściej jednak u suk powyżej 6 miesięcy, zazwyczaj w ciągu 8 tygodni od ostatniej cieczki. U kotów ropomacicze występuje częściej w ciągu 4 tygodni od rui.

Leczenie

Leczenie chirurgiczne: Najlepszą metodą leczenia ropomacicza jest ovariohisterektomia. Przy wprowadzeniu do znieczulenia ogólnego podaje się dożylnie antybiotyki o szerokim spektrum działania, kontynuując terapię przez 7-10 dni po operacji. Leczenie odwodnienia, kwasicy i sepsy rozpoczęte przed operacją jest kontynuowane w jej trakcie i po niej. W ciężko chorych przypadkach zaleca się nie opóźniać operacji dłużej niż kilka godzin, aby uniknąć dalszego pogarszania stanu zdrowia przez patologiczną macicę.

Leczenie medyczne: Leczenie ma na celu obniżenie stężenia progesteronu, eliminację bakterii i otwarcie szyjki macicy. Najczęściej stosowane leki to antagoniści receptorów progesteronowych, prostaglandyny oraz agoniści dopaminy. W przypadkach ropomacicza z zamkniętą szyjką macicy stan może być tak poważny, że zaleca się natychmiastową ovariohisterektomię. Ten sam zabieg może być konieczny u zwierząt, które nie reagują na leczenie farmakologiczne.

Hydrometra i Mucometra

Hydrometra i mucometra to nagromadzenie sterylnego płynu w macicy, pochodzącego z sekrecji gruczołów endometrium pod wpływem progesteronu. Odpływ może być zablokowany przez zamkniętą szyjkę macicy lub torbielowate polipy wynikające z hiperplazji torbielowatej endometrium. Płyn może przedostawać się do jajowodów, powodując hydrosalpinx i mucosalpinx.

Monitorowanie stanu zdrowia suki lub kotki oraz znajomość objawów ropomacicza mogą znacząco poprawić szanse na skuteczne leczenie i zdrowie zarówno matki, jak i jej potomstwa.