Syndrom ras brachycefalicznych – BAOS, BAS

(Brachycephalic Airway Syndrome), BAoS (Brachycephalic Airway Obstruction Syndrome)

Zacznijmy od tego, że syndrom ras brachycefalicznych – BAOS jest schorzeniem coraz częstszym! W ciągu ostatnich kilku lat dużym zainteresowaniem zaczęły cieszyć się takie rasy psów, jak buldog francuski, mops, buldog angielski, yorkshire i king spaniele. Są uwielbiane za małe rozmiary, pomarszczone pyszczki, piękne uśmiechy, duże, okrągłe oczy, a także za ich „kanapowy” styl życia.

Niestety, przyszli właściciele, decydując się na psiaka jednej z wymienionych ras, często nie zdają sobie sprawy, jakie “niespodzianki” mogą na niego czyhać podczas dorastania, a także jaki to ma wpływ na jego dobrostan. Najbardziej powszechną, niemiłą niespodzianką, jest syndrom ras brachycefalicznych (z greckiego „brachis” – krótki, „cephalus” – głowa).

Potencjalni właściciele, wybierając psiaka rasy brachycefalicznej, nie mają świadomości, z jak wieloma problematycznymi schorzeniami muszą się one mierzyć. Jednym z nich jest właśnie syndrom ras brachycefalicznych.

Syndrom ras brachycefalicznych – BAOS. Jakie rasy psów są na niego narażone?

Poniżej przedstawiamy rasy psów, u których wystąpienie wspomnianego syndromu brachcefalicznego (w skrócie BAoS) jest najbardziej prawdopodobne: 

• buldog francuski,
• buldog angielski,
• mops,
• shar pei,
• pinczer,
• pekińczyk,
• boston terrier,
• bokser,
• chihuahua,
• lhasa apso,
• king charles spaniel,
• yorkshire terrier,
• bullmastiff,
• dog de bordeaux, a także wiele innych…

Skoro mówimy o psach, to pewnie zapytacie, czy istnieją rasy kotów, u których może wystąpić wspomniany syndrom? Odpowiedź brzmi: tak! Najczęściej są to koty perskie oraz himalajskie, czyli te z charakterystycznie płaskimi pyszczkami.

Czym charakteryzuje się syndrom ras brachycefalicznych – BAOS?

Czym charakteryzuje się ten dziwnie brzmiący syndrom? Przede wszystkim tym, że występuje u ras, u których głowa cechuje się kwadratową czaszką, skróconą i spłaszczoną kufą, gdzie jej struktury nie zanikły, ale przemieściły się w głąb czaszki.

Zmiany to:

• skrócenie kości trzewioczaszki,
• przemieszczenie struktur nosa,
• rotacja dogrzbietowa szczęki i żuchwy,
• nienaturalne ułożenie małżowin nosowych,
• szkielet chrzęstny nozdrzy zewnętrzych – krótszy, grubszy i przemieszczony przyśrodkowo,
• stenoza wewnątrz nosa,
• poziome ułożenie kłów,
• anomalna budowa zatok czołowych i nosowych,
• zanik zatok czołowych u buldogów i mopsów,
• hiperplazja języka,
• przerost podniebienia miękkiego.

U psów ras brachycefalicznych mogą występować syndromy wymienione poniżej:

• muszą wyprodukować wyższe ciśnienie ujemne, by właściwie oddychać,
• wzrost oporności wewnątrz nosa może powodować wciąganie tkanek podniebienia do światła nosogardzieli i pyska,
• nadmierna jest praca tłoczni brzusznej,
• dochodzi do obstrukcji górnych dróg oddechowych.

Czy istnieją typowe objawy charakterystyczne dla syndromu BAOS?

Poniżej przedstawiamy całą listę, na co powinniśmy skierować naszą uwagę:

• chrapanie i ospałość (pies sam się nie wysypia, nie wspominając o właścicielach),
• duszność podczas spaceru i po lekkim wysiłku,
• ulewanie pokarmu i zadławienia,
• niechęć do ruchu,
• bezdech w nocy, furkotanie,
• świsty i częste kichanie,
• stany zapalne górnych i dolnych dróg oddechowych,
• omdlenia i sinica,
• częste wymioty po posiłku, regurgitacja, reflux, dysfagia,
• charczenia,
• oddech przez pysk (charakterystyczny „uśmiech”), hipertermia,
• tachykardia,
• brak tolerancji na wysokie temperatury zewnętrzne,
• i również wiele innych…

Jeśli zaobserwowaliście któryś z powyższych objawów, to musicie wiedzieć, że żaden z nich nie należy do normalnego zachowania psa. W takich sytuacjach zalecamy, aby jak najszybciej udać się do kliniki weterynaryjnej w celu wykonania niezbędnej diagnostyki, która pomoże wdrożyć właściwe i skuteczne leczenie.

Ostrzegamy! Pierwsze objawy mogą pojawić się już u 4-7 miesięcznego szczeniaka! Zaoszczędźmy więc, psu cierpienia i nie dopuśćmy do dalszego rozwoju powikłań. 

Jakie badania diagnostyczne powinniśmy wykonać: 

• badanie kliniczne,
• badanie radiograficzne,
• badanie endoskopowe,
• rinoskopia przednia i tylna,
• gastroendoskopia,
• rinomanometria,
• oscylometria,
• badania krwi – zasadowica w gazometrii.

Wszystkie badania wykonacie u nas na miejscu w Klinice Szmaragdowej!

Na czym polega leczenie BAOS?

Leczenie syndromu brachycefalicznego może być zachowawcze – lekami lub prawidłowe/podstawowe – chirurgiczne.

Właściwie leczenie farmakologiczne nie przynosi żadnych efektów, a powodując kaskadę, doprowadza do coraz większych powikłań i skraca życie zwierzęcia.

Jedynym wskazaniem (po odpowiedniej diagnozie rinoskopowej i pobraniu jałowo wymazu) do leczenia farmakologicznego jest stan zapalny lub grzybica małżowin nosowych.

Zabieg chirurgiczny przy BAOS – palatoplastyka

Przed podjęciem leczenia operacyjnego, zwierzę musi być poddane odpowiedniej anestezji z uprzednią preoksygenacją. Do każdej operacji konieczne jest uzyskanie dostępu do żyły, czyli założenie wenflonu. Anestezjolog powinien zapewnić pacjentowi właściwą analgezję, czyli zabezpieczenie psa czy kota przeciwbólowo. Do zabiegu palatoplastyki zwierzę musi być zaintubowane dotchawiczo.

Pozwala to na zastosowanie znieczulenia wziewnego i umożliwia prowadzenie wentylacji zastępczej, przy użyciu respiratora. Całość znieczulenia podawane jest tylko i wyłącznie przy użyciu anestezji wziewnej, gdy zwierzę jest zaintubowane dotchawiczo i monitorowane. Ważne jest, aby kontrolować spirometrię, kapnometrię, kapnografię, saturację, ciśnienie krwi, zapis EKG, ilość wdychanych i wydychanych gazów anestetycznych, a także ciepłotę ciała zwierzęcia i ewentualnie ciśnienie inwazyjne.

Leczenie chirurgiczne syndromu ras brachycefalicznych – BAOS polega na:

• poszerzeniu stenozy nozdrzy
• usunięciu przerośniętego podniebienia miękkiego
• usunięciu wysuniętych kieszonek krtaniowych i zapaści krtani
• zwężenia tchawicy poprzez założenie stentu dotchawiczego

Po zabiegu należy ściśle monitorować stan wybudzanego pacjenta. Powinien być w namiocie tlenowym z dopływem szybkim tlenu. Monitorowana powinna być spirometria, a także to, czy nie pojawia się obrzęk tkanek miękkich, by szybko reintubować zwierzaka. Niejednokrotnie potrzebna jest również 24-godzinna hospitalizacja.

Miejmy na uwadze, że każdy przypadek jest traktowany indywidualnie, jednakże to od chirurga zależy, jaką metodę operacji uzna za właściwą.

Każde zwierzę po zabiegu jest pod opieką lekarzy na naszym Oddziale Intensywnej Terapii Kliniki Szmaragdowej.

Nie jest prawdą, że aby pies dobrze funkcjonował, to zabieg musi być wykonany laserem CO2 czy kauterem diatermicznym – ważna jest metoda operacji, ale także doświadczenie i kwalifikacje chirurga.

Nozdrza można operować wycinając trójkąt w skrzydełkach nosowych lub wykonując plastykę boczną.

Chirurgia podniebienia miękkiego może być wykonywana kilkoma sposobami. Skrócenie w formie litery „U”, skrócenie w formie litery „V”, a także palatoplastyka typu „folded flap”. Jednakże mając często do czynienia z pacjentem brachycefalicznym, zdarzyło się już wielokrotnie, że najprostsza i właściwie wszędzie wykonywana metoda konwencjonalna skrócenia podniebienia, nie przynosiła, niestety, prawidłowego efektu. Niezależnie, czy była wykonywana laserem, czy skalpelem. Pacjenci po roku lub dwóch od zabiegu musieli być również reoperowani.

Mając możliwość wielokrotnego odbycia praktyki u wybitnego specjalisty i mentora, a zarazem ojca nowatorskiej metody, profesora Gillesa Dupree z Wiednia, staram się zawsze dobrać odpowiednie metody, by skrócić cierpienia pupilom i zarazem zapewnić im dobrostan.

lek.wet. Paweł Adam Mucha