Zespół wrotno-oboczny, ZWO (PSS – portosystemic shunt), połącznie wrotno-oboczne, zespolenie wrotno-oboczne, zespół wrotno-oboczny ZWO

Czym jest zespolenie wrotno-oboczne – objawy, leczenie zachowawcze

Zespolenie wrotno-oboczne (ang. PSS – Portosystemic Shunt) to wrodzone lub nabyte nieprawidłowości naczyniowe, w wyniku których powstają połączenia między żyłą wrotną a innymi dużymi naczyniami w organizmie zwierzęcia.

Żyła wrotna pełni ważną funkcję, gdyż transportuje krew z trzustki, śledziony i jelit do wątroby. Wątroba natomiast jest narządem odpowiedzialnym za filtrowanie z krwi toksyn, kwasów żółciowych i składników z przewodu pokarmowego. W wątrobie zachodzi przemiana amoniaku w mocznik, który wydalany jest dalej przez nerki.
W przypadku, kiedy dochodzi do bezpośredniego połączenia naczynia wrotnego z główną żyłą doogonową z pominięciem wątroby, to po organizmie rozprowadzane są niezneutralizowane toksyny do krążenia ogólnego.

U zwierząt dotkniętych tym schorzeniem, wątroba jest wyraźnie mniejsza, jej płaty nie są wyraźnie wykształcone, dochodzi do zwężenia naczyń wewnątrz wątroby.

Zespolenie wrotno-oboczne – objawy

Najczęściej występujące objawy zespolenia wrotno-obocznego, pojawiające się zwłaszcza po ukończeniu szóstego miesiąca życia, to:

• apatia,
• senność,
• szybkie męczenie,
• otępienie,
• zaburzenia widzenia,
• zwiększone pragnienie po posiłku,
• wymioty i ślinienie,
• drżenie i zaburzenia koordynacji, zwłaszcza po posiłku,
• spadek masy ciała.

Należy zaznaczyć, że większość objawów zespolenia wrotno-obocznego nasila się bezpośrednio po spożyciu przez zwierzę posiłku.

W naszej klinice diagnostyką i rozpoznawaniem objawów zespolenia wrotno-obocznego zajmuje się dr Klaudia Haratym.

Zespolenie wrotno oboczne – typy i podatne rasy zwierząt

Zespolenie wrotno-oboczne może mieć pochodzenie zewnątrzwątrobowe i wewnątrzwątrobowe.

Zespolenie zewnątrzwątrobowe może łączyć żyłę wrotną z żyłą główną tylną, żyłą tylną nieparzystą lub innymi połączeniami naczyniowymi w obrębie układu wrotnego. Połączenia te przebiegają poza miąższem wątroby.

Rasy psów, które najczęściej wykazują obecność tego schorzenia to:

• yorkshire terrier,
• maltańczyk,
• sznaucer miniaturowy,
• pudel miniaturowy,
• lhasa apso.

Zespolenie wrotno-oboczne zewnętrzne spotykane jest też u kotów. Rasy szczególnie predysponowane to koty:

• perskie,
• himalajskie,
• brytyjskie.

Wewnątrzwątrobowe zespolenie najczęściej przebiega w obrębie kilku naczyń i dotyczy głównie takich ras, jak:

• labrador retriever,
• owczarek niemiecki,
• dog niemiecki,
• seter irlandzki.

Zwierzęta ze stwierdzonym zespołem wrotno-obocznym ZWO powinny być wykluczone z hodowli.

Zespolenie wrotno-oboczne – objawy i rozpoznanie

W postawieniu diagnozy istotny jest wywiad, badanie kliniczne oraz badania dodatkowe, takie jak badania krwi, USG, RTG, tomografia komputerowa.
W badaniach krwi potwierdza się wstępnie diagnozę, oznaczając poziom amoniaku i/lub kwasów żółciowych oraz innych parametrów wątrobowych.
USG z dopplerem używa się w celu oceny wielkości wątroby i określenia przepływów wątrobowych.

Tomografię komputerową z użyciem kontrastu wykorzystuje się w celu dokładnego umiejscowienia przepływu.

Rozpoznanie różnicowe

W toku różnicowania trzeba wykluczyć wrodzony przeciek tętniczo-żylny lub/i dysplazję mikronaczyniową wątroby, które mają podobny przebieg. Podobne objawy neurologiczne mogą wystąpić przy padaczce idiopatycznej, w chorobach spichrzeniowych wątroby i chorobach zakaźnych.

Zespół wrotno-oboczny – objawy, rodzaje leczenia

Zespół wrotno-oboczny – leczenie zachowawcze

Leczenie zachowawcze zespołu wrotno-obocznego polega głównie na odpowiednim postępowaniu dietetycznym i wymaga ograniczenia podaży białka w spożywanym pokarmie. Zmniejsza to objawy kliniczne i dotyczy szczególnie zwierząt starszych, u których wykryto chorobę w wieku dojrzałym. Leczenie zachowawcze zespołu wrotno-obocznego zaleca również ograniczenie poziomu miedzi i żelaza w karmie na rzecz węglowodanów, antyoksydantów, argininy i witamin. Postępowanie farmakologiczne polega na stosowaniu leków działających na bakterie wytwarzające amoniak oraz środków przyspieszających pasaż treści pokarmowej w jelitach. W przypadku bardzo złego rokowania, gdy leczenie zachowawcze zespołu wrotno-obocznego nie przynosi rezultatów, zaleca się eutanazję.

Oprócz leczenia zachowawczego zespołu wrotno-obocznego, podjąć można także leczenie chirurgiczne. Leczenie chirurgiczne ZWO to główne postępowanie u zwierząt w młodym wieku lub z nieznacznym zwyrodnieniem wątroby. Zabiegi oczywiście wykonujemy w naszej w klinice. Operację przeprowadzamy w pełnej narkozie wziewnej, zawsze z użyciem gazu-desfluranu i po uprzednim przeprowadzeniu pełnej diagnostyki. Zaletą użycia desfluranu w znieczuleniu wziewnym jest jego niski metabolizm – dzięki temu organizm chorego psa czy kota nie jest aż tak bardzo obciążony lekami. Postępowanie operacyjne polega na zastosowaniu zacisku ameroidowego wraz z pomiarem ciśnienia w żyle wrotnej.

Pierścień ameroidowy służy do stopniowego zmniejszania przepływu krwi przez przeciek. Proces zamknięcia światła naczynia trwa kilka tygodni, aby zapobiec natychmiastowemu wzrostowi ciśnienia krwi. Pierścień ameroidowy jest sprasowaną higroskopijną kazeiną, umieszczoną wewnątrz stalowej obręczy.
Zwierzę najczęściej po jednej dobie jest wypisywane do domu i następnie umawiane na wizyty kontrolne, w celu zbadania parametrów biochemicznych krwi.
Warto wspomnieć, że nieleczone zespolenie wrotno-oboczne prowadzić może do śpiączki, a nawet śmierci zwierzęcia, w wyniku niedokrwienia wątroby i zatrucia organizmu toksynami. To bardzo ważne, aby wszelkie objawy zespołu wrotno-obocznego konsultować z lekarzem weterynarii. Podjęcie wczesnego leczenia pozwala uniknąć psu lub kotu wielu nieprzyjemnych dolegliwości. Warto zastosować leczenie zachowawcze zespołu wrotno-obocznego, które zmniejszy ryzyko rozwoju tej przypadłości.

Wszelkie zabiegi związane z zespoleniem wrotno-obocznym przeprowadzamy w Klinice Szmaragdowej, gdzie dbamy o wysoką jakość wykonywanych usług medycznych i komfort naszych czworonożnych przyjaciół.