Zespół wrotno oboczny ZWO,

Zespolenie wrotno – oboczne to wrodzone lub nabyte nieprawidłowości naczyniowe, w wyniku których powstają połączenia między żyłą wrotną a innymi dużymi naczyniami w organizmie zwierzęcia. 
Żyła wrotna pełni ważną funkcję, gdyż transportuje krew z trzustki, śledziony i jelit do wątroby. Wątroba natomiast  jest narządem odpowiedzialnym za filtrowanie z krwi toksyn, kwasów żółciowych i składników z przewodu pokarmowego. W wątrobie zachodzi przemiana amoniaku w mocznik, który wydalany jest dalej przez nerki.
W przypadku kiedy dochodzi do bezpośredniego połączenia naczynia wrotnego z główną żyłą doogonową z pominięciem wątroby, to po ciele roznoszą się niezneutralizowane toksyny do krążenia ogólnego.
U zwierząt dotkniętych tym schorzeniem, wątroba jest wyraźnie mniejsza, jej płaty nie są wyraźnie wykształcone, dochodzi do zwężenia naczyń wewnątrz wątroby.

Najczęściej występujące objawy pojawiające się zwłaszcza po ukończeniu szóstego miesiąca życia, to:

• apatia,
• senność,
• szybkie męczenie,
• otępienie,
• zaburzenia widzenia,
• zwiększone pragnienie po posiłku,
• wymioty i ślinienie,
• drżenie i zaburzenia koordynacji, zwłaszcza po posiłku,
• spadek masy ciała.

Należy zaznaczyć, że większość objawów nasila się bezpośrednio po spożyciu przez zwierzę posiłku.

W naszej klinice diagnostyką ZWO zajmuje się dr Klaudia Haratym

Typy zespolenia i rasy zwierząt:

Zespolenie wrotno – oboczne może mieć pochodzenie zewnątrzwątrobowe i wewnątrzwątrobowe.

Zespolenie zewnątrzwątrobowe może łączyć żyłę wrotną z żyłą główną tylną, żyłą tylną nieparzystą lub innymi połączeniami naczyniowymi w obrębie układu wrotnego. Połączenia te przebiegają poza miąższem wątroby.
Rasy psów, które najczęściej wykazują obecność tego schorzenia to:

• yorkshire terier,
• maltańczyk,
• sznaucer miniaturowy,
• pudel miniaturowy,
• lhasa apso.

Zespolenie wrotno – oboczne zewnętrzne spotykane jest też u kotów.
Rasy szczególnie predysponowane to koty:

• perskie,
• himalajskie,
• brytyjskie.

Wewnątrzwątrobowe zespolenie najczęściej przebiega w obrębie kilku naczyń i dotyczy głównie takich ras jak:

• labrador retriver,
• owczarek niemiecki,
• dog niemiecki,
• seter irlandzki.

Zwierzęta ze stwierdzonym Zespołem wrotno obocznym ZWO powinny być wykluczone z hodowli.

Rozpoznanie:

W postawieniu diagnozy istotny jest wywiad, badanie kliniczne oraz badania dodatkowe, takie jak badania krwi, usg, rtg, tomografia komputerowa.
W badaniach krwi potwierdza się wstępnie diagnozę, oznaczając poziom amoniaku i/lub kwasów żółciowych oraz innych parametrów wątrobowych.
Usg z dopplerem używa się w celu oceny wielkości wątroby i określenia przepływów wątrobowych. 
Tomografię komputerową z użyciem  kontrastu wykorzystuje się w celu dokładnego umiejscowienia przepływu.

Rozpoznanie różnicowe:

W toku różnicowania trzeba wykluczyć wrodzony przeciek tętniczo-żylny lub/i dysplazję mikronaczyniową wątroby, które mają podobny przebieg. Podobne objawy neurologiczne mogą wystąpić przy padaczce idiopatycznej, w chorobach spichrzeniowych wątroby i chorobach zakaźnych.

Rodzaje leczenia:

Zespół wrotno oboczny ZWO Leczenie zachowawcze – polega gównie na odpowiednim postępowaniu dietetycznym i wymaga ograniczenia podaży białka w spożywanym pokarmie. Zmniejsza to objawy kliniczne i dotyczy szczególnie zwierząt starszych, u których wykryto chorobę w wieku dojrzałym. Zaleca się również ograniczenie poziomu miedzi i żelaza w karmie na rzecz węglowodanów, antyoksydantów, argininy i witamin. Postępowanie farmakologiczne polega na stosowaniu leków działających na bakterie wytwarzające amoniak oraz środków przyspieszających pasaż treści pokarmowej w jelitach. W przypadku bardzo złego rokowania zaleca się eutanazję.

Leczenie chirurgiczne ZWO– to główne postępowanie u zwierząt w młodym wieku lub z nieznacznym zwyrodnieniem wątroby. Zabiegi oczywiście wykonujemy w naszej w klinice. Operację przeprowadzamy w pełnej narkozie wziewnej, zawsze z użyciem gazu- desfluranu i po uprzednim przeprowadzeniu pełnej diagnostyki. Zaletą użycia desfluranu w znieczuleniu wziewnym jest jego niski metabolizm – dzięki temu organizm chorego psa, czy kota nie jest aż tak bardzo obciążony lekami. Postępowanie operacyjne polega na zastosowaniu zacisku ameroidowego wraz z pomiarem ciśnienia w żyle wrotnej. 
Pierścień ameroidowy służy do stopniowego zmniejszania przepływu krwi przez przeciek. Proces zamknięcia światła naczynia trwa kilka tygodni, by zapobiec natychmiastowemu wzrostowi ciśnienia krwi. Pierścień ameroidowy jest sprasowaną higroskopijną kazeiną, umieszczoną wewnątrz stalowej obręczy. 
Zwierzę najczęściej po jednej dobie jest wypisywane do domu i następnie umawiane na wizyty kontrolne, w celu zbadania parametrów biochemicznych krwi.

Zabiegi przeprowadza dr Paweł Adam Mucha